“Σχολή Νυφών”, το νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Γιαννέλλη-Θεοδοσιάδη από τις Eκδόσεις Πατάκη. Μετά την τριλογία για τη Σμύρνη, το πρώτο βιβλίο της οποίας «Ισμαήλ και Ρόζα» έγινε κινηματογραφική ταινία με τίτλο «Η Ρόζα της Σμύρνης», ο Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης επιστρέφει με το καινούριο του μυθιστόρημα. Αυτή τη φορά ο διακεκριμένος συγγραφέας εστιάζει σε μια από τις πιο «μαύρες» σελίδες της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας: τη γερμανική κατοχή.
Λίγα λόγια για το βιβλίο “Σχολή Νυφών”
Στην Αθήνα, την περίοδο της γερμανικής κατοχής, η Ροζάνα, φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών, που υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές της, είναι μνηστευμένη με τον Λεωνίδα, αξιωματικό του ναυτικού και μέλος της Αντίστασης, αυτοεξόριστο στο Κάιρο. Την ερωτεύεται όμως ο Γιόχαν Κλάους, Γερμανός αξιωματικός των Ες Ες. Όσο και αν η Ροζάνα προσπαθεί να τον αποκρούσει, εκείνος την εξαναγκάζει να γίνει μέλος της οργάνωσης φίλων του Χίτλερ «ΜΠΟΥΝΤ» και πιεστικά προσπαθεί να την πείσει να τον ακολουθήσει στο Βερολίνο για να φοιτήσει στην περίφημη Σχολή Νυφών· έπειτα, σκοπεύει να την παντρευτεί, παρέχοντάς της ασυλία. Η Ροζάνα δεν ενδίδει, αλλά ούτε και αρνείται. Σε συνεννόηση με τον μνηστήρα της και τον Χριστόδουλο Τσιγάντε, αρχηγό του Ιερού Λόχου, λειτουργεί ως κατάσκοπος και παραδίδει στους συμμάχους απόρρητα μυστικά των ναζί. Ωστόσο, στη δίνη της Ιστορίας, οι ανατροπές στη ζωή της Ροζάνας θα αρχίσουν να διαδέχονται η μία την άλλη…
Μια καταιγιστική ιστορία συγκλονιστικών γεγονότων της κατοχικής περιόδου, με τη ναζιστική θηριωδία στο απόγειό της. Έρωτας, δολοπλοκίες, κατασκοπεία, κουκουλοφόροι και μαυραγορίτες, που με την ανοχή της κυβέρνησης των δωσίλογων, σφίγγουν τη θηλιά στον λαιμό της αθηναϊκής κοινωνίας και στέλνουν αθώους στην κρεμάλα και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ οι επιτήδειοι αβγατίζουν το κομπόδεμά τους.
«Το μυθιστόρημα αυτό γράφτηκε για “να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι” τα δεινά των Ελλήνων στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, εξαιτίας της θηριωδίας των κατακτητών, που ξεπερνούσε τα όρια της φαντασίας. Τους φριχτούς κουκουλοφόρους, που έδειχναν τους πατριώτες με το μιαρό τους δάχτυλο και αυτούς, που αβγάτιζαν τα κεμέρια τους από τη δυστυχία των άλλων. Τέλος για τη δύναμη του έρωτα, της αγάπης και του πατριωτισμού που καμιά δύναμη, δεν κουμαντάρει».
Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης
Η προσωπική μου άποψη
Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο καλύπτει μια δύσκολη περίοδο της ιστορίας μας. Μέσα από τις σελίδες του “Σχολή Νυφών” ο συγγραφέας παρουσιάζει την ζωή στην Κατοχική Αθήνα. Ιστορίες και συμπεριφορές ανθρώπων που η ηθική τους μετριέται σε χρήματα αλλά και άλλων που θυσιάζονται για το καλό του συνόλου, ξεδιπλώνονται στον αναγνώστη όσο προχωρά η ανάγνωση. Μέσα από το βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας καταφέρνει με επιτυχία να μεταφέρει τον αναγνώστη στην Αθήνα της Κατοχής, δημιουργώντας μια ιστορία με απρόβλεπτη πλοκή.
Συνέντευξη με το Γιάννη Γιαννέλλη-Θεοδοσιάδη
O Γιάννης Γιαννέλλης-Θεοδοσιάδης γεννήθηκε στη Μυτιλήνη και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε ως δικηγόρος στη Μυτιλήνη. Το 2007 εξελέγη για τέταρτη φορά βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου, ενώ το 2015 ανέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, από την οποία παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 2019. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Έχει τιμηθεί από την ολλανδική κυβέρνηση με το ανώτατο παράσημο του Τάγματος των Ιπποτών της Οράγγης-Νάσσαου. Το μυθιστόρημά του «Ισμαήλ και Ρόζα» (Εκδόσεις Πατάκη, 2016) έχει μεταφραστεί στα τουρκικά και έχει μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη με τον τίτλο «Η Ρόζα της Σμύρνης». Από τις Εκδόσεις Πατάκη έχουν επίσης κυκλοφορήσει τα βιβλία του «Το βλέμμα της Ήρας» (2008), «Η λίστα του Χόρχε» (2011), «Έρωτας στις φλόγες της Σμύρνης» (2017), «Σάρλιτζα Πάλλας» (2019), «Σχολή Νυφών» (2021). Είχε προηγηθεί το μυθιστόρημά του «Η διαπλοκή της εξουσίας» (εκδ. Ι. Σιδέρης, 2002) και τα ιστορικά λευκώματα «Η λαϊκή πολιτική σάτιρα στο τέλος του 19ου αιώνα» (εκδ. Έφεσος, 2001) και «Ο λαός εικονογραφεί την ιστορία του» (εκδ. Ι. Σιδέρης, 2003). Το 2013 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του “Cafe Napolitano” (εκδ. Αιολίδα) και το 2015 το «Δέκα δευτερόλεπτα» (εκδ. Α. Α. Λιβάνη). Έχει γράψει, επίσης, μελέτες για τον λαϊκό πολιτισμό.
Ο διακεκριμένος συγγραφέας Γιάννης Γιαννέλης-Θεοδοσιάδης μας μιλά για το νέο του βιβλίο αλλά και τα μελλοντικά σχέδιά του.
Ποιο ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με την συγγραφή;
Όταν σωρεύονται μέσα σου ιστορίες της ζωής, που νοιώθεις την ανάγκη να τις μοιραστείς, τότε παίρνεις μολύβι, χαρτί και αρχίζεις να γράφεις. Αν βέβαια σου βγαίνει, όπως το ‘χεις πλασμένο στο μυαλό σου. Συνήθως, βγαίνει. Αν το μυθιστόρημά σου έχει και ιστορικές βάσεις, αρχίζεις τη μελέτη για να το τοποθετήσεις στις πραγματικές διαστάσεις της εποχής που αναφέρεσαι. Σχεδόν όλα τα μυθιστορήματά μου είναι ιστορικά, ώστε παράλληλα με τη λογοτεχνική απόλαυση ο αναγνώστης να παίρνει και γνώσεις από το βιβλίο μου.
Από που αντλείται έμπνευση για τα μυθιστορήματά σας;
Ασφαλώς από τη ζωή. Όμως, μπορείς να πλάσεις τον μύθο σου ανάλογα με τα μηνύματα που θες να στείλεις στους αναγνώστες σου. Κυρίως να ενεργοποιήσεις και να ενδυναμώσεις τα ανθρώπινα συναισθήματα. Όχι κατ’ ανάγκη μονάχα τα ευγενή, όπως έρωτα, αγάπης, φιλοπατρίας, εντιμότητας κλπ, αλλά και τ’ ακριβώς αντίθετά τους. Γιατί η απέχθεια που προκαλούν στον αναγνώστη, ενεργοποιούν αυτόματα τους μηχανισμούς ορθών κρίσεων και θέσεων για τη ζωή.
Πιστεύετε ότι κάθε συγγραφέας οφείλει να πειραματίζεται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας ρισκάροντας το κοινό του ή να επιμένει στο είδος που τον έχει καθιερώσει;
Ξέρετε, στον κάθε συγγραφέα ταιριάζει κάποιο λογοτεχνικό είδος. Οι απόλυτα προικισμένοι, ενδεχομένως, έχουν την ικανότητα να πλέουν σε άγνωστες λογοτεχνικές θάλασσες. Πάντως πρέπει να επιχειρούμε την υπέρβαση. Διήγημα δεν είχα γράψει ποτέ. Όταν μου ζήτησαν από μια εφημερίδα να γράψω, το επιχείρησα. Πήγε πολύ καλά. Μου άρεσε και συνέγραψα άλλα δώδεκα. Επομένως, η αλλαγή πλεύσης στη λογοτεχνία επιβάλλεται. Όπως και στη ζωή.
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης γι’ αυτό το βιβλίο; Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με την συγκεκριμένη χρονική περίοδο;
Θεώρησα χρέος μου να γράψω ένα βιβλίο αναφορικά με την περίοδο της κατοχής, τότε που η ναζιστική θηριωδία έφτασε στο απόγειο της, τότε που οι αξίες καταρρακώθηκαν και η ανθρώπινη ζωή ευτελίστηκε. Γιατί ως λαός οφείλουμε να μην ξεχνάμε. Το έπος της αντίστασης στους Γερμανούς ήταν από τα συγκλονιστικότερα της ιστορίας μας. Έτσι, τοποθέτησα τον μύθο μου στην ιστορική πραγματικότητα αυτής της εποχής.
Τι ήταν περίφημη Σχολή Νυφών; Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο για το βιβλίο σας;
Το 1936 ο Χάϊνριχ Χίμλερ εξέδωσε διάταγμα με το οποίο απαιτούσε από τις μνηστευμένες γυναίκες με αξιωματικούς των Ες Ες, της πιο σκληρής και απάνθρωπης παραστρατιωτικής οργάνωσης των ναζί, να παρακολουθούν μαθήματα στη Σχολή Νυφών. Για τον σκοπό αυτό χτίστηκε το 1937 στο Βερολίνο μιά βίλα, όπου οι γυναίκες αυτές θα ζούσαν σε ομάδες των είκοσι, σε μια προσομοίωση νοικοκυριού και θα εκπαιδεύονταν στο μαγείρεμα, στη ραπτική, στην ανατροφή παιδιών και στην κηπουρική. Ο πραγματικός στόχος των ναζί ήταν να τις εκπαιδεύσουν στο ναζιστικό δόγμα και ν’ αποκτήσουν ειδική γνώση της ράτσας και της γενετικής. Ουσιαστικά, τις χρησιμοποιούσαν ως μηχανές παραγωγής Αρίων. Η Σχολή Νυφών είναι κάτι σχεδόν άγνωστο στο αναγνωστικό κοινό κι ευελπιστώ να έλξει την προσοχή των αναγνωστών. Από την μέχρι τώρα πορεία του βιβλίου μου πιστεύω πως το κατάφερα.
Εάν επιλέγατε να είστε κάποιος ήρωας από το βιβλίο, ποιος θα ήταν;
Θα επέλεγα κάθε θετικό στοιχείο από τους ήρωές μου και θα ήθελα να είμαι αυτός που τα συγκεντρώνει όλα!!! Δύσκολο να επιλέξει κανείς. Ο καθένας τους έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.
Στο βιβλίο σας αναφέρεστε και στους ανθρώπους που επέλεξαν να συνεργαστούν με τον εχθρό αλλά και σε εκείνους που πλούτισαν εις βάρος των συνανθρώπων τους, αλήθεια πόσο εύκολο είναι σε τέτοιες δύσκολες περιπτώσεις οι άνθρωποι να υιοθετήσουν τέτοιες συμπεριφορές, πιστεύετε ότι το «έχουν μέσα» τους ή είναι οι συνθήκες που τους αναγκάζουν;
Σίγουρα οι συνθήκες, ιδίως αν είναι τραγικές, μπορούν ν’ αλλοιώσουν τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά μας. Ο άνθρωπος είναι αδύναμο ον. Όμως υπάρχουν άνθρωποι, που δεν ορρωδούν προ ουδενός. Οι αξίες και η ηθική τους δεν μεταβάλλεται, ακόμα και κάτω από τις πιο οδυνηρές συνθήκες. Συνεχίζουν να παραμένουν σταθεροί. Φοβούμαι πως η κατηγορία αυτή των συνανθρώπων μας αποτελεί τη μειοψηφία.
Τώρα που το βιβλίο βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία, έχει περάσει από το μυαλό σας να του είχατε δώσει ένα διαφορετικό τέλος ή να είχατε κάνει αλλαγές στην πλοκή;
Η απάντησή μου είναι αρνητική. Γιατί πιστεύω πως ο μύθος μου ακολουθεί μια συνέπεια στη συνοχή του. Απολύτως τίποτα δεν θα άλλαζα.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια; Τι να περιμένουμε από εσάς;
Έχω ήδη ολοκληρώσει το επόμενο μυθιστόρημά μου. Πρόκειται για μια ασύμμετρη σχέση ενός δεκαεννιάχρονου κοριτσιού μ’ ένα γοητευτικό και θαλερό εξηντάρη. Θέτει πολλά κοινωνικά ερωτήματα, που κυρίως αφορούν στα πρέπει και στα ταμπού της κοινωνίας. Αν η καρδιά έχει τη δύναμη να τα ξεπεράσει. Είναι το πρώτο μου μη ιστορικό μυθιστόρημα, που ελπίζω να κυκλοφορήσει στο τέλος του έτους.
Διαβάζετε κάτι αυτή τη στιγμή;
Ναι, διηγήματα των Καρκαβίτσα, Εφταλιώτη, Νιρβάνα κλπ γιατί, όπως είπα πιο πάνω, θέλω να μετακινηθώ λογοτεχνικά και προς αυτή την κατεύθυνση.
