Παγκόσμια Ημέρα Φιλίας η σημερινή και η καλύτερη ευκαιρία για να σας συστήσω σε ένα εξαιρετικό παιδικό βιβλίο που μιλά για την αξία της φιλίας. Πρόκειται για το παραμύθι “Η αέρινη παρέα” της Ντένιας Πάτρα σε εικονογράφηση Ιωάννας Καλοστεφάνου που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πνοή.
Λίγα λόγια για το βιβλίο “Η αέρινη παρέα”
Ο Ορέστης έχει μόλις αποχωριστεί τον καλύτερό του φίλο, ο οποίος μετακόμισε μακριά. Μοναδική συντροφιά του, τα σύννεφα που αντικρίζει κάθε πρωί από το παράθυρο του δωματίου του. Κάποια στιγμή, με τη σπουδαία βοήθεια της φαντασίας του δημιουργεί την Αέρινη Παρέα και τότε όλα ξαφνικά μοιάζουν πιο φωτεινά. Πώς μπορεί άραγε ένα σύννεφο να φέρει κοντά τις παιδικές καρδιές; Μα με τον μαγικό τρόπο της Αέρινης Παρέας που ενώνει απρόβλεπτα τον Ορέστη με μια ομάδα συμμαθητών του! Είναι βέβαιο πως μπορούμε να αποκτήσουμε φίλους όταν αναγνωρίσουμε και εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, αξιοποιώντας παράλληλα τη δύναμη της φαντασίας, αλλά και της θέλησης.
Η προσωπική μου άποψη
Το βιβλίο «Η αέρινη παρέα» είναι ένα πολύ τρυφερό και αισιόδοξο βιβλίο για την αξία της φιλίας και τη δύναμη της φαντασίας. Μιλά με τρόπο κατανοητό για τα παιδιά για την σπουδαιότητα της αναγνώρισης των συναισθημάτων μας αλλά και πως να τα επικοινωνούμε. Η ιστορία είναι γεμάτη αισιοδοξία και έντονα συναισθήματα και διδάσκει στα παιδιά πως να λειτουργούν με θέληση, πείσμα αλλά και να μην σταματούν τα ονειρεύονται.
Η φιλία είναι σημαντική για όλους, οποιαδήποτε και αν είναι η ηλικία μας. Νέο περιβάλλον, νέο σχολείο, νέες εμπειρίες … τι πρέπει να κάνουμε για να αποκτήσουμε νέους φίλους; Η φιλία θέλει προσπάθεια και από τις δύο πλευρές!
Συνέντευξη με τη συγγραφέα Ντένια Πάτρα
Η συγγραφέας Ντένια Πάτρα μιλά στο Ioanna’s Notebook για το πρώτο της παιδικό βιβλίο «Αέρινη Παρέα» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις ΠΝΟΗ.
Τι είναι αυτό που ωθεί έναν συγγραφέα να απευθυνθεί σε παιδιά; Πόσο δύσκολη είναι η συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου;
Αγαπώ πολύ τα παιδιά. Είναι το πιο αγνό και ευαίσθητο κομμάτι της κοινωνίας μας. Είναι η ελπίδα μας για ένα καλύτερο, πιο ανθρώπινο μέλλον. Η ευαισθησία, η καλοσύνη, ο αυθορμητισμός και η αθωότητά τους με συγκινούν και αποτελούν πηγή έμπνευσης για μένα. Έχουμε τεράστια ευθύνη για τον τρόπο που τοποθετούμαστε απέναντι σε όσα συμβαίνουν, η στάση μας επηρεάζει τα παιδιά. Πολλές φορές για να συζητήσουμε για ένα θέμα με τα παιδιά ξεκινάμε με την ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου. Τα παιδιά έχουν έναν μοναδικό τρόπο αντίληψης και δράσης, είναι εφευρετικά, με αξιοθαύμαστη φαντασία, επομένως οι συζητήσεις μαζί τους για ένα βιβλίο είναι συναρπαστικές και αναδεικνύουν πολλές διαστάσεις της ιστορίας.
Τι αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για την «Αέρινη Παρέα»;
Η Αέρινη Παρέα αναφέρεται σε μια σπουδαία σχέση στη ζωή κάθε ανθρώπου, τη φιλία. Οι φίλοι είναι πολύ σημαντικοί στη ζωή μας. Ωστόσο, ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τους εξαντλητικούς ρυθμούς και το άγχος έχει πολλές επιπτώσεις στην κοινωνικότητα μας. Φαινόμενα αποξένωσης και απομόνωσης του ανθρώπου από τον κοινωνικό του περίγυρο είναι συχνά. Πολλές φορές η απομόνωση είναι μια συνειδητή επιλογή των ενηλίκων, όμως δεν ισχύει το ίδιο για τα παιδιά. Αυτό το κοινωνικό φαινόμενο με προβλημάτισε και θέλησα να αποτυπώσω στην Αέρινη παρέα. Συγκινούμε πολύ όταν στα μάτια ενός παιδιού αναγνωρίζω τη διστακτικότητα να προσεγγίσει τα άλλα παιδιά και την επιθυμία του να έχει φίλους.
Ποια είναι τα όνειρα και οι στόχοι σας για την «Αέρινη Παρέα»;
Κάθε βιβλίο αγγίζει διαφορετικά τον κάθε αναγνώστη. Νιώθω ότι η Αέρινη Παρέα επιτυγχάνει το στόχο της όταν κάθε παιδί διαβάζοντας το εμπνευστεί από τον ήρωα και βρει τον τρόπο για να αποκτήσει φίλους. Επίσης, θα ήθελα να γίνει μια όμορφη συντροφιά για τα παιδιά, να ονειρευτούν και συνταξιδέψουν σε φανταστικούς κόσμους με τον Ορέστη.
Ο Ορέστης, ο ήρωας του βιβλίου, είναι ένα παιδί εσωστρεφές χωρίς φίλους καθώς ο μοναδικός του φίλος έχει μετακομίσει μακριά. Πιστεύεται ότι μπορούν να ταυτιστούν μαζί του και τα μοναχικά παιδιά αλλά και τα πιο κοινωνικά;
Ο ήρωας της ιστορίας είναι εσωστρεφής και ντροπαλός και μπορούν να ταυτιστούν μαζί του οι μοναχικοί και οι πιο εξωστρεφείς χαρακτήρες, καθώς τα παιδιά με τις ευαίσθητες κεραίες τους αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και τις αδυναμίες κάθε χαρακτήρα. Μπορούν να ταυτιστούν γιατί το βαθύτερο μήνυμα αφορά κάθε παιδί. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας, να τα αποδεχτούμε, να τα αποκωδικοποιήσουμε και μετά θα βρούμε τον κατάλληλο τρόπο για να επικοινωνήσουμε αρμονικά με τους γύρω μας.
Μπορούν οι γονείς και με πιο τρόπο ν’ αναγνωρίσουν τα σημάδια και να βοηθήσουν τα παιδιά στην κοινωνικοποίηση τους;
Οι γονείς είναι οι πιο σημαντικοί δάσκαλοι για τη διαμόρφωση της αυταξίας του παιδιού. Όταν τα παιδιά αισθάνονται σεβασμό, αποδοχή και ασφάλεια στα πλαίσια της οικογενειακής ζωής μπορούν πιο εύκολα να δημιουργήσουν φιλίες. Όταν υπάρχει αγάπη και ουσιαστική σύνδεση μέσα στην οικογένεια, υπάρχουν γερές βάσεις και οι γονείς αναγνωρίζουν τα σημάδια κάθε δυσκολίες και βοηθούν αποτελεσματικά.
Κάποια παιδιά είναι μοναχικά και μπαίνουν στο περιθώριο. Αλήθεια, είναι τόσο σκληρά τα παιδιά ή έχουν ευθύνη οι γονείς σ’ αυτή την περίπτωση;
Τα παιδιά είναι αυθόρμητα, παρορμητικά και πολλές φόρες σκληρά στην κριτική τους. Οι γονείς έχουν ευθύνη, χρειάζεται να τα ενθαρρύνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Πρέπει να έχουν διαμορφώσει το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να νιώθουν ασφαλή, να εισπράττουν την απεριόριστη αγάπη των γονιών τους. Η άνευ όρων αγάπη, η αποδοχή της μοναδικότητας κάθε παιδιού δημιουργεί ισχυρούς χαρακτήρες που έχουν την ικανότητα να συνδεθούν με άλλα παιδιά.
Υπάρχει κάποιο παιδικό βιβλίο που θα θέλατε να είχατε γράψει; Γιατί;
Αγαπώ πολλά παιδικά βιβλία, δεν σταμάτησα ποτέ να διαβάζω. Θαυμάζω πολλούς συγγραφείς παιδικών βιβλίων, το έργο τους αποτελεί πηγή έμπνευσης για μένα. Αισθάνομαι τυχερή που μέσα από την ενασχόλησή μου με δράσεις φιλαναγνωσίας στην Ξενοπούλειο παιδική βιβλιοθήκη στη Ζάκυνθο είχα την ευκαιρία να γνωρίσω σημαντικούς συγγραφείς, όπως την Άλκη Ζέη, την Αγγελική Βαρελλά, τη Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, τον Μάνο Κοντολέων, τον Διονύση Λεϊμονή και άλλους, τους οποίους θαυμάζω για το έργο τους αλλά και ως προσωπικότητες. Ένα βιβλίο που θα ήθελα να έχω γράψει είναι το «Καπλάνι της βιτρίνας» της Άλκης Ζέη. Η συγγραφέας με το μοναδικό της τρόπο αποτυπώνει τις ανατροπές που συμβαίνουν στη ζωή των ηρώων με τη δικτατορία. Μέσα στο βιβλίο μιλά για τη φιλία, την ανθρωπιά, τη δημοκρατία αξίες ανεκτίμητες. Ακολουθώντας το ύφος της παιδικής λογοτεχνίας θίγει δύσκολα θέματα με εύληπτο τρόπο.
Ποιο ήταν το δικό σας αγαπημένο βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Από πολύ μικρή τα βιβλία ήταν η συντροφιά μου. Σε κάθε βιβλίο που διάβαζα, με έναν μαγικό τρόπο μεταφερόμουν μέσα στην ιστορία. Το παιδικό βιβλίο που κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου είναι η «Μόμο» του Μίχαελ Έντε. Η ηρωίδα του βιβλίου είναι ένα μικρό κορίτσι που ζει στα ερείπια ενός παλιού θεάτρου, φορά παλιά ρούχα και τρέφεται με γεύματα που της χαρίζουν όσοι την αγαπούν. Παρόλα αυτά είναι χαρούμενη και έχει ένα δυσεύρετο χάρισμα: ξέρει να ακούει. Ακόμη θυμάμαι πόσο είχα γοητευτεί διαβάζοντας αυτή τη φανταστική περιπέτεια, την ιστορία της Μόμο.
Είναι αλήθεια ότι κυκλοφορούν πάρα πολλά παιδικά βιβλία, κάποια από αυτά όχι και τόσο καλά. Ποια κριτήρια πιστεύετε ότι πρέπει να πληροί ένα καλό παιδικό βιβλίο;
Ένα καλό παιδικό βιβλίο θα πρέπει να μπορεί να γίνει αφορμή για να μιλήσουμε στα παιδιά για διάφορα θέματα, ακόμη και δύσκολα. Το ποιοτικό παιδικό βιβλίο επίσης, πρέπει να διαθέτει γλωσσικό πλούτο, να προσφέρει αναγνωστική απόλαυση, να εμπνέει και να συγκινεί το παιδί, να του κεντρίσει το ενδιαφέρον. Ο μικρός αναγνώστης ξεκινώντας από μια ιστορία μπορεί να ταξιδέψει με τη φαντασία του, να ανακαλύψει τον εαυτό του, να εκφραστεί, να εξερευνήσει τον κόσμο. Τέλος, το παιδικό βιβλίο είναι ένα πλανήτης ξεχωριστός που σε κάθε αναγνώστη δημιουργεί διαφορετικά συναισθήματα. Τα παιδικά βιβλία οφείλουν να έχουν λόγο ύπαρξης. Πρέπει να έχουν παιδευτικό χαρακτήρα, να ενθαρρύνουν, να ψυχαγωγούν και να καλλιεργούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διαβάζουν εμείς οι γονείς πρώτα το βιβλίο και μετά τα παιδιά;
Οι γονείς επιλέγουν με προσωπικά κριτήρια τα βιβλία που θα διαβάσουν στα παιδιά τους, καθώς γνωρίζουν τις αναγνωστικές τους προτιμήσεις. Είναι θετικό να έχουν διαβάσει το βιβλίο οι ίδιοι για να μπορέσουν μετά την αφήγησή του να συζητήσουν με αφορμή την ιστορία. Πολύ συχνά η ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου από το γονέα προς το παιδί γίνεται αφορμή για μια όμορφη συζήτηση και αυτή η συνήθεια αποτελεί μια τρυφερή και πολύτιμη ανάμνηση που θα ακολουθεί το παιδί στην ενήλική του ζωή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά μιμούνται συμπεριφορές και υιοθετούν συνήθειες του περιβάλλοντός τους, επομένως ένας γονιός που επιλέγει να αφιερώνει το χρόνο του σε ποιοτικές δραστηριότητες και να απολαμβάνει την ανάγνωση ενός βιβλίου αποτελεί ένα ισχυρό πρότυπο.
Είναι δύσκολο αναγνωστικό κοινό τα παιδιά; Πόσο δύσκολο είναι να τα κερδίσει ένας συγγραφέας παιδικών βιβλίων;
Τα παιδιά είναι δύσκολο αναγνωστικό κοινό. Έχουν την ικανότητα να νιώθουν αν επικοινωνείς ουσιαστικά, αυθεντικά μαζί τους. Χρειάζεται μεγάλη αφοσίωση και αγάπη κατά τη συγγραφή του βιβλίου και στην συνέχεια ουσιαστική επικοινωνία κατά την αφήγησή του. Η επικοινωνία με τα παιδιά είναι υπέροχη. Ο αυθορμητισμός, η ευαισθησία, η καλοσύνη και η αθωότητά τους μας συγκινούν και αποτελούν πηγή έμπνευσης. Κάθε μικρός αναγνώστης φωτίζει διαφορετικές πτυχές της ιστορίας και δίνει νέα διάσταση στους ήρωες.
Ως συντονίστρια στη Λέσχη Ανάγνωσης Κερίου Ενηλίκων και εμψυχώτρια σε δράσεις Φιλαναγνωσίας για παιδιά και ενήλικες στην Ξενοπούλειο Παιδική Βιβλιοθήκη, πως βλέπετε το μέλλον του παιδικού βιβλίου στην εποχή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και της τηλεόρασης;
Είναι αλήθεια ότι στη σύγχρονη εποχή τα παιδιά δέχονται καθημερινά πολλά ερεθίσματα από το διαδίκτυο και τα μέσα ενημέρωσης, επίσης, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι ελκυστικά. Είναι γεγονός ότι σήμερα, τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά διαβάζουν ελάχιστα. Η ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και η καλλιέργεια της φαντασίας, είναι από τις πιο παραμελημένες πλευρές των συγχρόνων εκπαιδευτικών συστημάτων. Ωστόσο, παραμένω αισιόδοξη , το παιδικό βιβλίο έχει μέλλον, γοητεύει και συγκινεί , υπάρχουν πολλοί συγγραφείς που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στο παιδικό βιβλίο. Ως εμψυχωτές οφείλουμε να αναζητήσουμε τρόπους ώστε τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα και να κερδίσουν τα οφέλη και την απόλαυση που προσφέρει η ανάγνωση ενός καλού λογοτεχνικού βιβλίου. Οι δράσεις φιλαναγνωσίας κεντρίζουν το ενδιαφέρον των παιδιών και τα βοηθούν να δημιουργήσουν μια ελεύθερη σχέση με το βιβλίο.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Τι να περιμένουμε;
Η συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου είναι μια συναρπαστική διαδικασία. Μια εικόνα, ένας αγαπημένος άνθρωπος, μια ιστορία, ένα συναίσθημα, όσα αγγίζουν την ψυχή μας αποτελούν πηγή έμπνευσης, ωστόσο η έμπνευση δεν είναι αρκετή αν δεν ακολουθήσει σκληρή δουλειά για να αποτυπωθεί στο χαρτί. Χιλιάδες ιδέες κατακλύζουν το μυαλό μου καθημερινά, τις κρατώ και έχω εμπιστοσύνη στη δύναμη της κάθε ιστορίας, γνωρίζω θα προχωρήσει όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Είμαι χαρούμενη και ευγνώμων γιατί αυτή την περίοδο είμαι στη διαδικασία συγγραφή ενός νέου παιδικού βιβλίου που θα κυκλοφορήσει έως το τέλος του 2022.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Ντένια Πάτρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ζάκυνθο. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού και αυτή την περίοδο παρακολουθεί το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών «Δημόσια Ιστορία» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Από παιδί λάτρευε τα βιβλία, γι’ αυτό και σήμερα είναι συντονίστρια στη Λέσχη Ανάγνωσης Κερίου Ενηλίκων, αλλά και εμψυχώτρια σε δράσεις φιλαναγνωσίας για παιδιά και ενήλικες στην Ξενοπούλειο Παιδική Βιβλιοθήκη. Επίσης, είναι μέλος του ευρωπαϊκού οργανισμού NECI, ενώ από το 2019 είναι διαπιστευμένη εκπαιδεύτρια του διεθνούς οργανισμού Living Values in Education. Αγαπάει ν’ ακούει το ζωηρό και γάργαρο γέλιο των παιδιών και τον ήχο των σελίδων ενός βιβλίου καθώς γυρίζουν. «Η αέρινη παρέα» είναι το πρώτο της παιδικό βιβλίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
Το βιβλίο “Η αέρινη παρέα” της Ντένια Πάτρα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πνοή σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
